)
We hebben het aangestipt in het artikel over risicomanagement. Je hebt al je crypto veilig opgeslagen met niet uit te spreken wachtwoorden, tweestapsverificatie (2FA) en zelfs crypto offline opgeslagen op een software of hardware wallet. De vraag is dan: Hoe komen jouw nabestaanden bij je crypto als jou wat overkomt? Op deze pagina geven we je een aantal tips over wat je mogelijk allemaal kunt vastleggen voor je nabestaanden. Daarnaast moet je deze informatie wel veilig en offline opslaan. Voorkom dat iemand de informatie kan bemachtigen die er geen toegang toe moeten hebben! Vervolgens moet je de informatie actueel houden als je bijvoorbeeld ergens een nieuw account of wallet aanmaakt.
Een andere uitdaging kan zijn dat je partner of vertrouwenspersoon niet thuis is in het omgaan met crypto. Het is dan moeilijk jouw instructie door hen uit te laten voeren. Hiervoor biedt On The Chain een dienst aan die je nabestaanden helpt bij het uitvoeren van de gewenste acties of liquidatie van je crypto portfolio.
Welke informatie kun je vastleggen
De onderstaande tips komen voort uit onze eigen situatie voor het nalaten van je crypto’s. Daarmee bedoelen we dat wij ruime ervaring hebben met het beheren van crypto’s op verschillende platformen en uiteenlopende hardware. We hebben daarbij onze beveiliging op orde en de meeste beveiligingsopties in gebruik. Denk hierbij aan lange wachtwoorden met alle mogelijke karakters, apart apparaat voor tweestapsverificatie, gebruik van software/hardware wallets en ga zo maar door. Dat maakt de vraag wat allemaal vast te leggen voor ons net zo relevant als voor jou.
Wat bevindt zich waar
Deze vraag is makkelijk te beantwoorden als je al je crypto bij één platform hebt staan. Het wordt een grotere uitdaging als je meerdere crypto’s hebt en verdeeld over verschillende on- en offline platformen. Met onze porfolio app kun je inzichtelijk maken welke crypto je allemaal bezit. We gaan de app uitbreiden zodat je makkelijk kunt zien welke crypto je waar hebt staan. Dan hoef je dat niet allemaal zelf ergens anders bij te houden en kunnen jouw nabestaanden zien waar ze moeten zijn.
Toegang tot je accountinformatie
Dit is de belangrijkste om goed aan te pakken. Je wilt dit zo veilig mogelijk doen, terwijl je het wel moet kunnen delen met iemand. Verderop in dit artikel meer over beveiliging.
Mocht je uit ons artikel over risicomanagement een aantal tips hebben overgenomen, dan moet je aan onderstaande toegang denken om vast te leggen en te delen:
- Toegang tot de accounts en wachtwoorden van alle (handels)platformen die je gebruikt en/of crypto hebt ondergebracht. Dit kan bijvoorbeeld via wachtwoord beheer software zoals Lastpass.
- Heb je je online account met 2FA beveiligd: Toegang tot je (mobiele) apparaat en de verificatie app om de benodigde code in te geven bij het inloggen.
- Gebruik je een offline software- of hardware wallet: Toegang tot de accountinformatie van je crypto laptop en de toegangscode van je hardware wallet. Daarnaast wachtwoorden van de software wallet of het programma om je hardware wallet mee te benaderen.
- Je kunt hiernaast vastleggen waar je seedphrases van je wallets te vinden zijn. Daarmee kan een wallet hersteld worden zonder accountinformatie. Dit vergt wel meer technische kennis van hoe je een wallet moet herstellen.
Voortzetten of liquideren?
Dat verschilt per situatie. Als jouw nabestaande de ambitie hebben om jouw financiële plan voort te zetten, dan kan het goed zijn dat ze leren wat crypto en blockchain is en hoe daar mee om te gaan. Onze kennisbank bevat veel informatie over het beginnen met crypto, beheren van crypto en beschermen van crypto. Hiernaast kunnen je nabestaanden met onze porfolio app jouw portfolio verder beheren en er gemakkelijk de aangifte inkomstenbelasting mee doen. Tot slot kunnen we je en jouw nabestaanden afspraken maken over begeleiding als het gaat om specifieke kennis of het vastleggen van informatie voor toegang tot jouw crypto’s.
Je nabestaanden kunnen er voor kiezen om jou crypto’s om te zetten in euro’s als zij de kennis noch de wil hebben om jouw portfolio voort te zetten. Dit betekent dat er meer informatie nodig is, dan alleen toegang tot jouw accounts en hardware. Er is bijvoorbeeld informatie nodig over:
- Verzenden van crypto’s vanuit je software en hardware wallets naar een handelsplatform. Denk daarbij aan welke adressen te gebruiken, hoe te verkopen en het overmaken van euro’s op het platform naar een bankrekening. Denk er hierbij aan dat het handelsplatform mails stuurt om een transactie te bevestigen. Je nabestaanden moeten dan toegang hebben tot jouw mailaccount.
- Er worden vaak kosten gerekend voor het versturen van crypto van het ene naar het andere platform. Het kan lonen om een bepaalde crypto eerst om te zetten naar een andere crypto met een lagere fee voor het versturen.
- Stake je crypto op het netwerk zelf (bijvoorbeeld Cardano)? Je zult dan informatie moeten geven over hoe je deze crypto ‘unstaked’ en kunt versturen. Daarnaast moet je er rekening mee houden dat er voor sommige crypto een periode kan zijn dat deze vast staat (unlock periode).
Dit zijn niet de gemakkelijkste dingen om te doen. On The Chain heeft de expertise om jouw nabestaanden hierbij te begeleiden.
Erfbelasting en crypto
Een ander punt om bij stil te staan is de erfbelasting. Ongeacht of je nabestaanden jouw portfolio voorzetten of liquideren: Je moet over je crypto bezittingen erfbelasting betalen! Het kan dus zo zijn dat je nabestaanden dus een deel van de totale portfolio moeten liquideren om de erfbelasting te voldoen. De rest van de portfolio kunnen de nabestaanden daarna voortzetten.
Het tarief van de erfbelasting hangt af van de waarde van de erfenis en jouw relatie met de overledene. Bijvoorbeeld: partners en kinderen betalen de helft (10-20%) vergeleken met verdere afstammelingen (kleinkinderen en overige erfgenamen (30-40%). De waarde van jouw crypto wordt bepaald op basis van de prijzen op het moment van overlijden. Controleer voor actuele informatie altijd de Belastingdienst.
Regel je nalatenschap bij de notaris!
Een notaris kan je goed adviseren en helpen je (levens)testament op te stellen. Lees meer over de voordelen van een (levens)testament in dit artikel.
Hoe kun je de informatie beveiligen
Al deze informatie verzamelen op één locatie heeft het risico dat als het in de verkeerde handen komt, je al je crypto kwijt kunt zijn. Het is af te raden deze informatie vervolgens op te slaan in de cloud of op een apparaat dat je altijd bij je hebt. Wat kun je dan wel doen?
Je kunt een USB stick gebruiken voor het opslaan van de informatie in een digitaal document. Er zijn USB sticks die zelf encryptie bevatten of je kunt software gebruiken (zoals Rohos of Veracrypt) om de USB stick te beveiligen. Dit vergt wel technische kennis over het encrypten van een USB stick. Hiernaast kun je het document op meerdere USB sticks zetten en verdelen over meerdere locaties. Hiermee verlaag je het risico dat de informatie verloren gaat doordat de stick kapot of verloren gaat bij brand. Je kunt de USB’s bijvoorbeeld verdelen over de nabestaanden en vrienden. Verder is het niet de bedoeling om de USB stick voor andere doeleinden te gebruiken.
We hebben eerder aangegeven je gebruikersnamen en wachtwoorden apart op te slaan. Zet deze dan ook niet op de USB stick(s). Dit geldt ook voor de seedphrases van de wallets in eigen beheer. Gebruik voor seedphrases een offline methode op papier of stalen platen. Deze bewaar je bij voorkeur in een kluis of bij familie. Hierbij kun je overwegen om de seedphrase te verdelen in meerder segmenten en deze apart op te slaan.
De informatie actueel houden
Deze is er één in de categorie discipline! Bij elk nieuw account of wallet dien je te evalueren welke informatie bijgewerkt moet worden en waar. Aparte software voor wachtwoordbeheer en portfolio beheer helpen dan om dit te automatiseren. Als de informatie met betrekking tot de nabestaanden instructie of bij seedphrases wijzigt, zul je dit handmatig moeten bijwerken. Dit zou je periodiek kunnen doen, vooral als de informatie (deels) bij anderen is ondergebracht.
