Risicomanagement

In het artikel over portfolio management hebben we het gehad over de SMART-manier van doelen stellen. Ongetwijfeld bevat jouw plan een toekomst met rendement! Dit rendement wil je uiteraard beschermen en dan is goed risicomanagement belangrijk.

Een risico is een onzekere gebeurtenis. Er zijn risico’s waar je wel (bijvoorbeeld beveiliging van je crypto) en geen (bijvoorbeeld de economie) invloed op kunt uitoefenen. De gevolgen zijn hetzelfde: Ze beïnvloeden het rendement op je crypto en hebben daarmee gevolgen voor het bereiken van jouw doelstellingen.

Risico’s waar je zelf iets aan moet doen

Hieronder staan belangrijke tips & tricks om zelf je crypto’s te beschermen.

Beveilig je crypto

Blockchain en crypto werken allemaal via internet. Alle platformen die je online gebruikt en apparaten die je verbindt met internet lopen het risico gehacked te worden. Hieronder staan enkele maatregelen die je kunt nemen om je crypto’s te beveiligen.  

Beveilig je accounts

De meeste websites vragen je standaard een wachtwoord aan te maken voor je account. Dit wachtwoord moet uiteraard niet makkelijk te raden zijn en gebruik je niet voor andere accounts. Je kunt voor het aanmaken en bewaren van je wachtwoorden een applicatie gebruiken zoals KeePass of Lastpass. Deze applicaties maken het je makkelijk om unieke, lange wachtwoorden aan te maken en op te slaan. Het is daarnaast belangrijk om regelmatig je wachtwoorden te wijzigen. Zet daarom een herinnering in je agenda om dit zelf te doen. Tot slot ondersteunen de meeste websites om je account extra te beveiligen met twee-staps verificatie (two step authentication of 2FA). Activeer deze altijd zo snel mogelijk.

Gebruik aparte apparaten

Nog een telefoon of laptop liggen die je niet meer gebruikt? Dan kun je overwegen deze opnieuw te gebruiken:

• Je oude telefoon kun je prima gebruiken om je 2FA app (bijv. Google Authenticator) op te installeren. Deze gebruik je dan thuis en alleen voor je crypto accounts. Bewaar de telefoon op een veilige plaats. Mocht je jouw gebruikelijke telefoon kwijt raken, dan zijn je crypto accounts veilig.
• Als je een laptop hebt die je niet meer gebruikt, dan kun je deze gebruiken voor het handelen en bewaren van je crypto. Deze laptop gebruik je dan ook alleen daarvoor.
  • Je kunt er de software op zetten om je crypto te bewaren, zoals Atomic of Exodus wallet. 
  • Het is de machine om je hardware wallets (bijv. Trezor of Ledger) op aan te sluiten en te beheren. 
  • Je gebruikt er de browser apps en extensies op als MetaMask.
  • Je benadert er de websites mee die je gebruikt om te handelen en te staken.

Deze laptop is zo min mogelijk online (en dus slecht te vinden voor hackers) en blijft thuis op een veilige plaats.

Blijf up-to-date

Daarmee bedoelen we de software op al je apparaten die je gebruikt in combinatie met crypto. Denk hierbij aan de updates van je besturingssysteem (Windows, Apple, etc) en de firmware van je hardware wallets. Ook de software van je wallets moet je regelmatig controleren op nieuwe updates. Tot slot controleer regelmatig dat je virusbeveiliging is bijgewerkt en de firewall aan staat!

Slim online

Als je het internet opgaat om iets met crypto te doen (of bankzaken) doe dit bij voorkeur niet op een openbare WiFi. Je weet nooit wie er meekijkt. Ga je inloggen bij een website, controleer altijd dat je verbinding beveiligd is (slotje links van het adres van de site). 

Een ander veel voorkomend gevaar is e-mail met daarin een eis om crypto te sturen. Vaak wordt gedreigd met openbaring van je gegevens of het feit dat je een grote som geld kunt erven van een onbekend familielid. Of je krijgt een e-mail dat je account gesloten gaat worden of iets dergelijks. Controleer altijd het e-mailadres van de afzender. Als dit vervolgens afkomstig lijkt van het bedrijf waar je het account hebt, bel of chat eerst met ze om te verifiëren dat er iets met jouw account aan de hand is! Volg deze link voor meer tips over het herkennen van spam.

Tot slot: Wees voorzichtig met wat je doet op social media platformen. Het is niet verstandig om daar te berichten dat je crypto’s bezit, hoeveel en waar je ze opslaat. Je weet immers niet wie er meeleest!

Overige aandachtspunten

Bij elke crypto wallet die je aanmaakt krijg je een seed phrase op je scherm. Hiermee kun je de wallet herstellen als je hem wilt verplaatsen naar een ander apparaat of als je oude apparaat de geest geeft. Seed phrase kwijt, is crypto kwijt, dus bewaar deze goed! Niet als een foto op je telefoon, maar op papier of op een beveiligde USB stick. Sla deze veilig op, gescheiden van je apparaten waarmee je zaken doet met crypto. Voordat je crypto’s overmaakt naar je wallet is het een goede oefening om deze te verwijderen en te herstellen vanuit de seed phrase. Oefening baart kunst!

Een ander risico is het versturen van je crypto naar een verkeerd ingevoerd adres. Controleer dus het adres een paar keer, voordat je op de verzendknop drukt!

Op sommige platformen kun je gebruikmaken van een whitelist voor crypto adressen. Daarmee kunnen crypto alleen naar de adressen op de lijst verstuurt worden. Een extra beveiliging, omdat de lijst meestal alleen gewijzigd kan worden als je over de gekoppelde 2FA beschikt. 

In onze Portfolio App heb je een adresboek tot je beschikking. Hiermee hoef jij je crypto adressen eenmalig te onderhouden en kun je ze overal gebruiken!

Bewaren van je crypto

We hebben al wat tips gegeven over waar je offline je crypto’s kunt bewaren: Een laptop die je niet meer gebruikt en/of een hardware wallet. Bekijk ons artikel over wallets voor een vergelijking en meer informatie!

Iedereen heeft crypto in bewaring bij online platformen of exchanges, zoals Binance of Bitvavo. Wel zo makkelijk als je wilt handelen en wat wilt verdienen in de vorm van rente. Dit heeft wel de keerzijde dat het eigenaarschap van je crypto bij het platform ligt. Het gezegde “not your keys not your crypto” geeft hier uiting aan: De private keys van de verschillende crypto’s liggen bij het platform. Zij hebben het eigendom en jij de beschikking om het te verhandelen of verplaatsen, net als het geld op jouw bankrekening.

Bij de bank is het wel zo dat je geld tot 100.000 Euro beschermd is onder de depositogarantieregeling. Die regeling geldt echter niet voor crypto platformen! Het is dus belangrijk om niet te veel crypto bij online platformen en exchanges te hebben staan. Verplaats deze naar je offline wallets, vooral de crypto’s die je voor langere termijn veilig wilt opslaan.

Het is mogelijk om via staking op een proof-of-stake blockchain rente te verdienen op sommige crypto’s zoals Cardano of Solana. Dit kun je vaak ook doen via een online platformen als Binance of Nexo, maar dan valt het eigenaarschap van de crypto aan deze platformen. Als je zelf gaat staken als delegator, dan blijven de crypto’s in jouw bezit. Er kleven wel een aantal risico’s aan zelf staken:

• De prijzen van crypto bewegen nogal. Vaak levert handelen meer op dan de rente uit het staken. Staken is interessant voor degene die de crypto voor lange termijn willen aanhouden, ongeacht de prijsschommelingen.
• Soms geldt er een minimale periode dat een munt moet worden aangehouden in staking of een wachtperiode voordat de munten weer vrijkomen als je ze terug vraagt. Zoek dit eerst uit, voordat je de crypto’s voor staking aanbiedt.
• Als je meedoet aan een stake-pool als delegator dan is er het risico dat de verantwoordelijke voor de pool er een potje van maakt. Dan is er het risico dat je geen rente verdient.
• Tot slot kan een blockchain of de stake pool gehacked worden en dan ben je je crypto kwijt of daalt deze behoorlijk in waarde. Zie wat er gebeurt is met Terra Luna.

De Belastingdienst

Hoezo is de belastingdienst een risico? Veel mensen denken onterecht dat crypto bezit niet aangegeven hoeft te worden. Dit is onjuist. Net als het geld op je spaarrekening of als andere beleggingen hebt, moet je deze aangeven in Box 3. Lees hier meer over in dit artikel. Het is in ieder geval belangrijk dat je op je belastingaangifte aangeeft dat je crypto bezit, zelfs als de totale waarde van je crypto nog laag is. Als je dat niet doet en de koers verder stijgt, dan is dat bij de volgende aangifte misschien lastig te verklaren. Tip: Laat je aangifte altijd controleren door een gekwalificeerd belastingadviseur!

Van je bank of beleggingsplatform krijg je een mooi overzicht met de saldo’s aan het begin en het einde van een jaar. In het geval van crypto moet je dit zelf doen. Een hele klus als je verschillende crypto’s hebt!

Nalaten van crypto

Je wilt er niet aan denken, echter vormt het vooral met crypto een groot risico. Als er wat met jou gebeurt en je hebt alles zo veilig mogelijk gemaakt, hoe komen jouw nabestaande dan bij je crypto? Je kunt een instructie achterlaten en deze delen met je partner of degene die je deze informatie toevertrouwd. We hebben een pagina met de zaken die je in een instructie kunt opnemen. Zorg ervoor dat je een testament (en eventueel een levenstestament) bij de notaris opstelt. De instructie die je maakt kunnen een onderdeel zijn van een testament.

Je moet de instructie veilig opslaan en liefst geheel offline om te voorkomen dan iemand de instructie kan bemachtigen. Daarnaast moet je de informatie actueel houden als je bijvoorbeeld ergens een nieuw account of wallet aanmaakt.

Een andere uitdaging kan zijn dat je partner of vertrouwenspersoon niet thuis is in het omgaan met crypto. Het is dan moeilijk de instructie door hen uit te laten voeren. Hiervoor biedt On The Chain een dienst aan die je nabestaanden helpt bij het uitvoeren van de gewenste acties of liquidatie van je crypto portfolio.

Risico’s buiten jouw invloedssfeer

Dit zijn de risico’s waar jezelf niets aan kunt doen, maar die wel van invloed zijn op het rendement van jouw crypto’s.

Wetgeving

De crypto markt is op het moment van schrijven nog niet gereguleerd zoals bij de banken- en beleggingswereld. Op een verplichte registratie voor de crypto handelsplatformen bij De Nederlandse Bank (DNB) na, zijn er geen eisen voor de bescherming van de gebruiker. Hier vind je een overzicht van de bij DNB geregistreerde handelsplatformen. Daarnaast geldt bijvoorbeeld de depositogarantie niet voor crypto handelsplatformen.

Dit betekent niet dat er geen wetgeving in de maak is. Op Europees niveau is men bezig met de Europese cryptoactiva-verordening (MiCA). In de verordening wil men consumenten beter beschermen tegen fraude en oplichting. Ook is er aandacht voor financiering van terrorisme en anti witwas praktijken. Daarbij wordt veel waarde gehecht aan de identificatie van partijen betrokken bij en de traceerbaarheid van een crypto transactie. Heel goed natuurlijk als die informatie uitsluitend gebruikt wordt waarvoor het bedoeld is: Criminaliteit voorkomen. 

Het legt een grotere verantwoordelijkheid bij platformen die crypto’s aanbieden als het gaat om de behandeling van persoonsgegevens en het delen van transactie informatie. Vooral bij crypto-handel buiten de handelsplatformen om (DeFi, staken) is er geen persoon of bedrijf verantwoordelijk voor de uitvoer van de regels uit MiCa. Dat geldt ook voor crypto die jij zelf beheerd in bijvoorbeeld een hardware wallet en deze verstuurd.

Al met al kan dit van grote invloed zijn op hoe wij in Europa met onze crypto’s om kunnen gaan. Wij volgen de ontwikkelingen van MiCa op de voet.

De economie

De koersen van crypto volgen de bewegingen in andere markten, zoals die van aandelen. Gebeurtenissen in de economie zijn van grote invloed op alle financiële markten. Beleid vanuit de overheid en centrale banken stuurt de groei van de economie. Allemaal fundamentele factoren die vertellen hoe de markten zich ontwikkelen.

Ook nieuws uit de hele wereld beïnvloed markten en zijn vaak leidend voor koersen. Zij beïnvloeden het sentiment op korte termijn. Op langere termijn is het meer de afwisseling tussen bull en bear market.

Door het volgen de ontwikkeling van de economie kun je keuzes maken of het tijd is te kopen of verkopen. De markt timen is moeilijk en er kunnen gebeurtenissen zijn zoals Corona die zomaar flinke koersschommelingen te weeg brengen. Het is een persoonlijke keuze hoeveel tijd je aan het volgen besteed en kan DCA een passende strategie zijn om er niet de hele tijd mee bezig te hoeven zijn.

De crypto markt

Crypto en blockchain is op dit moment een jonge markt vol in ontwikkeling. Met veel start-ups en initiatieven op technologisch vlak, vergelijkbaar met opkomst van het internet. Veel blockchain en crypto projecten bevinden zich in experimentele fase. Dit uit zich in de vele crypto munten en NFT’s die elkaar in rap tempo opvolgen. Het is goed te zien dat de markt zich zo ontwikkeld, maar dat is niet zonder risico’s voor de belegger! Dat veel zaken nog in de experimentale fase zitten, blijkt wel uit neergang van Terra Luna. De technologie is veelbelovend, maar er zijn mensen die de code analyseren en uitbuiten. Het gevolg is dat veel mensen miljoenen aan waarde zien verdampen in zeer korte tijd. Je moet je dus altijd afvragen welke crypto projecten het halen en welke niet. Projecten die nu in de schijnwerpers staan, zijn wellicht volgend jaar achterhaald door andere projecten met betere technologie. 

Er zijn ook bedrijven die crypto gerelateerde diensten aanbieden, zoals handelsplatformen of crypto-banken. Zij stellen de gebruiker in staat om rente op hun crypto te verdienen of crypto als onderpand voor een lening te gebruiken. Hier hebben we in 2022 gezien dat zij failliet kunnen gaan, doordat ze teveel risico hebben genomen. Ze verwachten dat de markt alleen maar stijgt, maar bij een flinke koersdaling geconfronteerd worden met liquiditeitsproblemen. Een voorbeeld is Celsius. Celsius kwam in de problemen, omdat zij te weinig crypto’s in kas hadden om te voldoen aan de vraag van klanten die hun crypto’s van het platform wilde halen.

Vaak heb je als klant geen zicht op de financiële gezondheid van een bedrijf of platform. Als het fout gaat, kan het snel gaan. Je kunt beter niet al je crypto op één platform zetten. Het is ook aan te raden een beperkt gedeelte van je portfolio op deze platformen aan te houden, omdat zij de eigenaar worden van jouw crypto (not your keys, not your crypto)!